Dismenore latince de “dysmenorrhea” olarak adlandırılan bu durum, adet sancısı olarak da bilinir. Genellikle kadınların ergenlik döneminden sonra başlayarak, doğurganlık dönemleri boyunca adet döngüsünün bir parçası olarak tekrar eder.
Dismenore, iki farklı şekilde sınıflandırılır:
- Primer Dismenore: Bu tür, altta yatan bir tıbbi soruna bağlı olmayan, genellikle ergenlik döneminde veya ilk adet dönemlerinde başlayan ve yaşam boyu süren adet ağrılarıdır. Rahim kaslarının kasılması, normal adet akışının gerçekleşmesine izin vermek için rahmin iç tabakasını dökmesi sırasında ağrıya neden olur. Bu tür dismenore, çoğu zaman kadınların 20’li yaşlarına kadar azalabilir veya düzelir.
- Sekonder Dismenore: Bu tür adet ağrısı, altta yatan bir sağlık sorununun belirtisi olarak ortaya çıkar. Rahimde myomlar (fibroidler), endometriozis, pelvik inflamatuar hastalık, rahim içi enfeksiyonlar, uterusun yapısal anormallikleri gibi sorunlar, sekonder dismenorenin nedenleri arasındadır. Tedavi edilmesi gereken altta yatan hastalığın belirtilerini içerir.
Dismenorenin belirtileri genellikle menstrüasyonun başladığı ilk birkaç gün içinde en yoğun haldedir ve şunları içerebilir:
- Karın ve pelvis bölgesinde şiddetli ağrı ve kramp hissi
- Sırt ağrısı
- Bulantı ve kusma
- İshal veya kabızlık
- Baş ağrısı
- Yorgunluk ve halsizlik
Dismenore Nasıl Engellenir ?
Dismenore ile başa çıkmak için bazı yöntemler şunlardır:
- Ağrı Kesiciler: Over-the-counter (OTC) ağrı kesiciler, ibuprofen veya asetaminofen gibi, hafif ila orta şiddetteki dismenore ağrılarını hafifletmek için kullanılabilir.
- Sıcak Uygulama: Sıcak su torbası veya sıcak havlu, kasları rahatlatmak ve ağrıyı hafifletmek için alt karın ve bel bölgesine uygulanabilir.
- Dinlenme ve Stres Yönetimi: Stresin, dismenore semptomlarını artırabileceği bilinmektedir. Bu nedenle, düzenli uyku ve gevşeme teknikleri uygulamak faydalı olabilir.
- Doğum Kontrol Hapları: Bazı kadınlar için, doğum kontrol hapları dismenore semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
- Egzersiz: Hafif egzersiz, kan dolaşımını artırabilir ve rahim kaslarının rahatlamasına yardımcı olabilir. Ancak, şiddetli ağrısı olan kadınlar egzersiz yapmadan önce doktorlarına danışmalıdır.
Eğer dismenore şiddetli ve yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiliyorsa veya normalde deneyimlenmeyen ciddi semptomlar varsa, bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir. Bu şekilde, altta yatan nedenlerin teşhisi ve uygun tedavinin planlanması sağlanabilir.
Dismenore’nin Zararları Nelerdir ?
Dismenore, kendisi başka sağlık sorunlarına yol açmasa da şiddetli ağrı ve rahatsızlık hissi nedeniyle kadınların günlük yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Ancak, altta yatan nedenlere bağlı olarak dismenorenin bazı potansiyel zararları olabilir:
- Günlük Aktivitelerde Kısıtlama: Şiddetli dismenore, kadınların günlük yaşam aktivitelerini etkileyebilir. Yoğun ağrı ve kramp nedeniyle iş, okul veya sosyal etkinliklerden uzak durma eğiliminde olabilirler.
- Stres ve Psikolojik Etkiler: Sürekli ağrı ve rahatsızlık, kadınların psikolojik sağlığını etkileyebilir. Uzun süreli dismenore yaşayan kadınlar, depresyon, kaygı ve stres yaşama eğiliminde olabilirler.
- Fiziksel Etkiler: Şiddetli dismenore, bazı kadınların uykusuz kalmasına ve yorgun hissetmelerine neden olabilir. Ayrıca, ciddi ağrı nedeniyle iştah kaybı ve beslenme alışkanlıklarında değişiklikler olabilir.
- İlişkilerde Zorluklar: Sürekli olarak dismenore yaşayan kadınlar, ağrıları ve rahatsızlığı nedeniyle ilişkilerde sorunlar yaşayabilirler. Özellikle romantik ilişkilerde partnerleriyle cinsel ilişkiyi ve duygusal bağlantıyı etkileyebilir.
- Endometriozis gibi Altta Yatan Sorunlar: Sekonder dismenore, altta yatan ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Örneğin, endometriozis gibi durumlar, dismenore semptomlarıyla birlikte pelvik ağrı, kısırlık ve cinsel ilişki sırasında ağrı gibi diğer sorunlara neden olabilir.
Dismenorenin potansiyel zararlarını hafifletmek ve altta yatan sorunları tedavi etmek için, şiddetli dismenore yaşayan kadınlar bir sağlık uzmanına danışmalıdır. Doktorlar, doğru tanı koymak ve uygun tedavi planını belirlemek için hastaları değerlendirecektir.
Tedavi seçenekleri ağrı kesiciler, doğum kontrol hapları, hormon tedavileri ve altta yatan nedenlere yönelik tedavileri içerebilir. Tedavi yöntemi, bireysel duruma ve semptomların şiddetine göre değişebilir. Erken tanı ve uygun tedavi, dismenoreyle ilişkili zararları azaltmada önemli bir rol oynar.
